Biblioterapia i bajkoterapia jako metoda w pedagogice specjalnej

Biblioterapię można rozumieć jako relację między dwiema osobami – biblioterapeuta i uczestnik oraz relację między biblioterapeutą a wieloma uczestnikami sesji. W biblioterapii grupowej istotną sprawą jest sposób kierowania grupą. Komunikacja wewnątrzgrupowa musi przejść przez szereg etapów, w których realizowane są zarówno cele jednostkowe jak i grupowe. Biblioterapeuta nie zawsze prezentuje literaturę sam, często czyni to za niego uczestnik grupy.
Może to być literatura już wydana lub własna twórczość uczestników. Włącza się tu wszelkie możliwe formy literackie od poematów do nowelistyki, powieści autobiograficznych, dzienników, życiorysów. Jeśli chodzi o dzieci – bajki, wiersze, filmy, nagrania magnetofonowe oraz oglądanie sztuk teatralnych na żywo w teatrze i udział w inscenizacjach szkolnych.

ZASADY TERAPII:
Zawsze należy przestrzegać następujących zasad uczestnictwa:
1. Swoboda uczestnictwa
2. Uwzględnianie potrzeb, problemów i preferencji pacjenta
3. Dostosowanie materiałów do stopnia niepełnosprawności uczestników
3. Odwoływanie się do gotowości uczestnika
4. Udostępnianie w większym stopniu biblioterapii grupom specjalnej troski

Zarówno w biblioterapii jak i w bajkoterapii najważniejszy jest odpowiedni dobór materiałów. W stosunku do dzieci nadają się tu najbardziej krótkie opowiadania i biografie /trzeba być ostrożnym, bo biografie mogą powodować nierealne pragnienie sukcesu/.

Selekcjonując materiały należy uwzględniać następujące zasady:
1. Nie dobierać materiałów, których się dobrze nie zna
2. Fragmenty muszą być zwarte i krótkie
3. Problemy muszą współbrzmieć z problemami uczestników
4. Materiały powinny być dopasowane do zdolności czytelniczych uczestnika
5. Należy uwzględniać wiek chronologiczny i emocjonalny uczestnika
6. Trzeba brać pod uwagę preferencje czytelnicze
7. Dostosować się do nastrojów czytelników ale unikać wątków
samobójczych, beznadziejności.

Dzieciom należy czytać lub opowiadać. Trzeba także wykorzystywać ilustracje. Zalecane są książki, których bohaterami są zwierzęta. Dziecko może skoncentrować się na zawartości i na swoich marzeniach. Praktycy twierdzą, że dzieciom należy prezentować opowiadania bez wyjaśnień wstępnych dotyczących przebiegu i celu terapii. Trzeba zacząć od nawiązania kontaktu między terapeutą i dzieckiem – terapia zabawowa, opowiadania. Dzieciom czyta się wielokrotnie te same teksty aby mogły dobrze je przyswoić i zrozumieć.

TERAPEUTYCZNE CELE :
• wyrabianie życzliwości, wzajemnej pomocy, podkreślanie dobroci wobec
innych, wrażliwości na krzywdę – M. Konopnicka „O Krasnoludkach
i Sierotce Marysi”
• szacunek dla przyrody, miłość do zwierząt - „Rogaś z Doliny Roztoki”
• zrozumienie, uświadomienie, że pycha i chciwość nie popłaca –„Bajka
o rybaku złotej rybce”
• uświadomienie, że dobroć, skromność i posłuszeństwo rodzicom są
ważnymi wartościami i są nagradzane - J. Brzechwa „Wiersze”, „Bajki
samograjki,” „Jaś i Małgosi,”, „Kopciuszek”
• współzawodnictwo w zapamiętywaniu treści - J. Tuwim „Lokomotywa”
„Okulary” i inne wiersze
• pielęgnowanie przyjaźni, nie uleganie złym wpływom - J. Ch. Andersen
„Królowa Śniegu” oraz „Piękna i Bestia” „Pinokio” „Król Lew”
• wrażliwość na krzywdę, poczucie sprawiedliwości - B. Prus
„Powracające fala” „Placówka” „Katarynka”
• patriotyzm -H. Sienkiewicz „W pustyni i w puszczy” „Krzyżacy”
• tolerancja, poświęcenie - L. M. Montgomery „Ania z Zielonego Wzgórza”
• poszanowanie odmienności - R. Kipling „Księga Dżungli”

Źródło: http://209.85.129.104/search?q=cache:PN1KLOfUpx0J:www.eodn.elk.edu.pl/publikacje/107.pdf+pedagogika+specjalna+materia%C5%82y&hl=pl&ct=clnk&cd=11&gl=pl